Pierwsza konkretna wzmianka o kościele w Tucznie pochodzi z 1335 roku, prawdopodobnie jednak kościół istniał tu już w XI wieku. W 1338 wzmiankowany jest już kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny oraz duchowny tego kościoła. W 1395 roku pożar zniszczył ten kościół, lecz odbudowa nastąpiła bardzo szybko, co wynika z zapisków z 1397 roku.

W 1522 roku Maciej von Wedel-Tuczyński zapoczątkował wznoszenie murowanej świątyni, budowa trwała 6 lat – w efekcie powstała masywna, późnogotycka świątynia halowa,  trójnawowa, czteroprzęsłowa, zamknięta od wschodu pięciobocznym prezbiterium. Wschodnie przęsła naw bocznych zaprojektowano na rzucie trapezu. Od zachodu dobudowana została wieża na rzucie zbliżonym do kwadratu, z cylindryczną wieżyczką schodową przy narożu południowo-wschodnim. Wieżę przykryto barokowym hełmem. Budynek został opięty uskokowymi przyporami, elewacje ozdobione cokołowymi i wieńczącym gzymsami. Zachodnie przęsło oraz wieża od północy i od południa dodatkowo dekorowane są blendami. Budynek prze minione wieki kilkakrotnie ulegał zniszczeniom, po których był odnawiany przy zachowaniu dawnego wyglądu. Wśród udokumentowanych wydarzeń tego typu było m.in. zawalenie się wieży w 1636 roku, z kolei we wrześniu 1640 roku wraz z większością zabudowy miejskiej, kościół został zniszczony w pożarze. Po pożarze powstała nowa wieża, zakrystia i sklepienia. Po odbudowie został w 1660 roku konsekrowany. Z kolei w roku 1838 r. spalił się dach i hełm wieży kościelnej.

Wnętrze kościoła kryje w sobie wiele interesujących zabytkowych elementów: Warte uwagi są sklepienia gwiaździste, z żebrami przekątnymi, rozwidlonymi przy narożnikach oraz z żebrami poprzecznymi. Przestrzenie na sklepieniu wypełniają freski o geometrycznych  i roślinnych motywach. W nawach bocznych widoczne są żebra grzbietowe. Pięknie się prezentują też murowane z czerwonej cegły filary międzynawowe ośmioboczne i rozmieszczone od wschodu i zachodu półfilary, stojące na cokołach, z opaskami u nasady żeber sklepiennych. W barokowym ołtarzu głównym znajdują obrazy najprawdopodobniej pędzla znanego gdańskiego malarza Hermana Hana, jest też możliwe, iż Han stworzył szkice, dzieła kończyli zaś jego uczniowie. W prawym dolnym narożniku obrazu  "Koronacja NMP" widoczna jest podobizna Krzysztofa Tuczyńskiego. Cztery wczesnobarokowe ołtarze boczne  z pierwszej połowy XVII wieku kryją w sobie zabytkowe obrazy, jest też rokokowy ołtarz boczny św. Anioła Stróża. Uwagę  zwraca utrzymana w tonacji czarno-szaro-złotej piękna barokowa ambona przyścienna z podstawą bębna w kształcie anioła, bogato zdobiona ornamentami i osłonięta sześciokątnym baldachimem z ażurową ornamentacją i aniołkami trzymającymi narzędzia Męki Pańskiej, zwieńczonym figurą pelikana. Na płycinach ambony widnieją malowane portrety Doktorów Kościoła: Ambrożego, Augustyna, Grzegorza Wielkiego i Hieronima, na osłonie schodów zaś św. Stanisława i św. Wojciecha. Na zaplecku widnieje Chrystus Dobry Pasterz.

Z połowy XVII wieku pochodzą bogato zdobione, barokowe organy z podwójnym prospektem oraz rzeźbiona w kamieniu chrzcielnica w kształcie wazy ze skośnie puklowanym brzuścem, zamknięta drewnianą zdobną łuskowym ornamentem pokrywą. W nawie głównej na ścianie bocznej prezentowane są trumienne portrety i miedziane blachy herbowe Andrzeja i Krzysztofa Tuczyńskich. 

W podziemiach kościoła znajdują się krypty: sześć pod nawą główną, jedna w nawie bocznej i jedna pod kruchtą. Przed laty były one dostępne do zwiedzania, obecnie ich stan wyklucza taką możliwość. W kryptach chowani byli członkowie rodu Wedlów – Tuczyńskich. 

 

Aplikacja mobilna | Pomorze Zachodnie

App Aplikacja mobilna Pomorze Zachodnie

Z nami nie zgubisz się na trasie! W naszej aplikacji znajdziesz dokładną mapę tras i wycieczek, ciekawe miejsca i wydarzenia, panoramy 360 i dużo, dużo więcej!