Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry

Historia geologiczna doliny pokazuje, że jej rozwój cechował się znacznym urozmaiceniem. Ogromne bogactwo i zróżnicowanie krajobrazów wynikające z ukształtowania terenu, a także obecność różnorodnych gatunków roślinnych i zwierzęcych powodują, że region ten zaliczany jest do najcenniejszych pod względem przyrodniczym w tej części Europy. Biorąc pod uwagę unikatowe walory krajobrazowe i przyrodnicze doliny, utworzono tu wielki transgraniczny obszar chroniony, w skład którego wchodzi między innymi Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry. Został on powołany do istnienia 1 kwietnia 1993 roku i rozciąga się na długości około 60 km pomiędzy korytami Odry Zachodniej i Odry Wschodniej, zwanej Regalicą, począwszy od Widuchowej na południu aż po Szczecin na północy. W obrębie parku występuje niezwykle gęsta sieć dawnych koryt rzecznych tzw. starorzeczy, będących pozostałościami rzek roztokowych, choć Odra ma już
dzisiaj cechy rzeki anastomozującej. Równie wiele jest kanałów (naturalnych i sztucznych) oraz rozlewisk.
Ich łączna długość przekracza 200 km! Ciekawostką jest fakt, iż pomimo znacznej odległości od
morza (ponad 80 km) większość terenu położona jest zaledwie kilkadziesiąt centymetrów ponad jego
poziom. Występują tu również nieznaczne depresje, czyli obszary położone poniżej poziomu morza. Tak słabo wyniesiony obszar, połączony z prawie zerowym spadkiem rzeki, narażony jest na częste zalewanie nawet przy nieznacznym podniesieniu się poziomu wody. Dzięki temu jednak rozwinęło się tu olbrzymie
torfowisko, będące największym fluwiogenicznym (pochodzenia rzecznego) torfowiskiem niskim w Europie Środkowej. Oczywiście nie tylko walory krajobrazowe przesądziły o objęciu ochroną tego unikatowego pod wieloma względami terenu. Na obszarze Parku stwierdzono obecność ponad 420 gatunków roślin. Większość z nich występuje tylko na tym terenie, m.in. paproć pływająca i grzebieńczyk wodny. Do unikatowych należą również łęgi nadrzeczne, których na próżno szukać w innych regionach kraju. Licznie występuje tu ptactwo wodne. Ptaki bytują tu na stałe bądź też okresowo w liczbie ponad 250 gatunków. Co ciekawe, dolina Odry leży dokładnie na osi szlaku corocznych przelotów ptaków na południe. Międzyodrze
stanowi miejsce odpoczynku dla tysięcy kaczek, gęsi i żurawi. Kolonie tych ostatnich spotyka się w liczbie ponad 15 tysięcy! Ważnym elementem krajobrazu nadodrzańskiego parku są liczne budowle hydrotechniczne (śluzy, przepusty) oraz poldery, które powstały podczas prac regulacyjnych i osuszających. Prace regulacyjne,
które na szeroką skalę były tu prowadzone pod koniec XIX i na początku XX wieku, doprowadziły m.in. do powstania sztucznego kanału Odry Wschodniej (Regalicy) na odcinku od Widuchowej do Gryfina. Na koniec warto dodać, że najlepszym i często jedynym sposobem na zobaczenie dzikich ostępów tego regionu, łącznie z zabytkowymi śluzami, do których niejednokrotnie nie ma dojścia, jest podróż kajakiem. Takie wycieczki kajakowe można odbyć we własnym zakresie, ale też – co jest jednak bezpieczniejsze – można
skorzystać z wypraw zorganizowanych.